ESG. Obowiązek czy szansa?
ESG. Obowiązek czy szansa?
W dynamicznie zmieniającym się świecie biznesu jednym z najbardziej przełomowych zjawisk ostatnich lat jest rosnąca rola odpowiedzialności korporacyjnej. Inwestorzy, klienci, a także społeczeństwa coraz głośniej domagają się, aby firmy nie tylko generowały zyski, ale również działały w sposób odpowiedzialny wobec środowiska, dbały o relacje społeczne i zapewniały przejrzystość zarządzania. Raporty ESG stały się zatem nowym językiem zrównoważonego rozwoju i kluczowym elementem strategii firm dążących do długoterminowego sukcesu.
Co oznacza ESG?
Skrót odnosi się do trzech kluczowych obszarów działalności firm - environmental, social and corporate governance. To standardy pozwalające ocenić, jak firma radzi sobie z wyzwaniami środowiskowymi, społecznymi i zarządczymi.
Część środowiskowa (Environmental) obejmuje działania zmierzające do ograniczenia negatywnego wpływu na środowisko. Przykłady to redukcja emisji CO₂ poprzez instalację paneli fotowoltaicznych, oszczędność wody dzięki zamkniętym obiegom wodnym czy rekompensacja ekologiczna przez sadzenie drzew.
Część społeczna (Social) dotyczy relacji z pracownikami i społecznościami. Działania obejmują szkolenia dla pracowników (np. cyfryzacja kompetencji), wspieranie lokalnych społeczności przez projekty edukacyjne oraz kontrolę łańcucha dostaw w celu eliminacji pracy przymusowej.
Zarządzanie (Governance) koncentruje się na ładzie korporacyjnym i etyce. Przykłady to systemy whistleblowingowe do zgłaszania nieprawidłowości, przejrzystość wynagrodzeń zarządu oraz rotacja członków organów nadzorczych, by zwiększyć niezależność nadzoru.
Każdy z tych obszarów, odpowiednio przedstawiony w raporcie ESG, wzmacnia transparentność działań firmy i jej wizerunek jako odpowiedzialnej organizacji.
Kto ma obowiązek raportowania ESG?
Na to pytanie odpowiada unijna dyrektywa CSRD, która wprowadza obowiązkowe raportowanie dla różnych grup przedsiębiorstw. Od 2024 roku raporty ESG sporządzają duże firmy publiczne, czyli takie, które zatrudniają ponad 500 pracowników i osiągają roczne przychody powyżej 40 mln euro lub posiadają aktywa powyżej 20 mln euro. Od 2025 roku obowiązek ten obejmie również duże przedsiębiorstwa prywatne spełniające te same kryteria. W 2026 roku raportować będą musiały także małe i średnie przedsiębiorstwa notowane na giełdzie, ale z możliwością przejściowego okresu dostosowawczego, co oznacza większą elastyczność w przygotowaniach. Dyrektywa wyraźnie rozszerza krąg podmiotów zobowiązanych do raportowania, stawiając na transparentność i porównywalność danych.
Raporty ESG podlegają rygorystycznym standardom weryfikacji, co oznacza, że dane w nich zawarte muszą być precyzyjne i zgodne z europejskimi standardami raportowania. To kluczowe, aby uniknąć nie tylko sankcji regulacyjnych, ale także ryzyka utraty zaufania interesariuszy.
Jak powinien wyglądać prawidłowo sporządzony raport ESG?
Raport ESG, zgodnie z wymogami dyrektywy CSRD, powinien spełniać określone standardy i odzwierciedlać indywidualne cechy i potrzeby przedsiębiorstwa. Właściwe podejście do jego przygotowania zaczyna się od jasnego określenia zakresu raportowania. Firma musi zidentyfikować i przedstawić w raporcie tematy kluczowe dla swojej działalności, w tym wpływ na środowisko, społeczeństwo oraz sposób zarządzania.
Ważnym elementem procesu tworzenia raportu jest angażowanie interesariuszy. Konsultacje z różnymi grupami – pracownikami, inwestorami, dostawcami czy społecznością lokalną – dostarczają kluczowych informacji na temat oczekiwań i potrzeb otoczenia. Włączenie takich konsultacji w proces raportowania podnosi jego wiarygodność i pomaga lepiej zrozumieć szeroki kontekst działalności firmy.
Stosowanie uznanych standardów raportowania, takich jak European Sustainability Reporting Standards (ESRS), GRI czy SASB, pozwala na zapewnienie spójności i porównywalności danych. Dzięki temu raporty stają się bardziej przejrzyste.
Należy zachować staranność w procesie identyfikacji i minimalizowania negatywnych skutków działalności firmy. To podejście nie ogranicza się jedynie do działań bezpośrednich, ale obejmuje również łańcuch dostaw oraz wszystkie podmioty, z którymi firma współpracuje. Wytyczne ONZ i OECD wskazują, jak ten proces może być skutecznie realizowany, co czyni go centralnym elementem odpowiedzialnego raportowania.
Nowością wprowadzoną przez dyrektywę CSRD jest wymóg integracji danych finansowych z danymi ESG. Informacje o ryzykach i szansach wynikających z działań w obszarze ESG muszą być przedstawione w kontekście ich wpływu na wyniki finansowe firmy. To połączenie pozwala na pełniejsze zrozumienie związku pomiędzy odpowiedzialnością społeczną a wynikami biznesowymi.
Ostatecznie raport ESG zyskuje na wiarygodności dzięki obowiązkowi audytowania przez niezależnych ekspertów. Weryfikacja zewnętrzna zwiększa zaufanie do raportu, a także ułatwia porównywanie wyników rok do roku. Wprowadzenie tego elementu do wymogów dyrektywy CSRD ma na celu podniesienie jakości informacji publikowanych przez przedsiębiorstwa i promowanie transparentności w biznesie.
I na koniec estetyka raportu. Choć rzetelnie przedstawione informacje są priorytetem, wizualizacje i wykresy odgrywają w raportach ESG rolę nie mniej ważną niż same dane. W natłoku informacji liczbowych, dobrze zaprojektowane wykresy, infografiki czy schematy ułatwiają odbiór i pomagają zrozumieć kluczowe wnioski. Wprowadzanie tego rodzaju elementów czyni raport bardziej przystępnym i atrakcyjnym dla szerokiego grona odbiorców.
Dobry raport ESG to zatem dokument, który łączy rzetelność, przejrzystość, wizualną atrakcyjność i zaangażowanie w dialog z otoczeniem. Spełnienie wymogów formalnych jest podstawą, ale równie ważne jest to, aby raport odpowiadał na pytania i potrzeby wszystkich grup interesariuszy, wzmacniając tym samym zaufanie i pozycję firmy na rynku.
ESG jako szansa na przewagę konkurencyjną
Dla firm, które traktują ESG poważnie, raportowanie to nie tylko formalność, ale także szansa na wyróżnienie się na rynku. Konsumenci i inwestorzy coraz częściej zwracają uwagę na aspekty związane ze zrównoważonym rozwojem, a raporty ESG pomagają im podejmować świadome decyzje. Z kolei dla przedsiębiorstw to okazja do pokazania, że są liderami zmian i odpowiedzialności w swoim sektorze.
W rękach świadomych firm może stać się zarówno odpowiedzią na regulacje, jak i kluczem do budowania długofalowego sukcesu. Zrozumienie, czym jest ESG, oraz umiejętność skutecznego raportowania w tym zakresie to dziś jedna z najważniejszych umiejętności każdej organizacji. Przedsiębiorstwa, które wcześnie zainwestują w rozwój swoich kompetencji ESG, mogą liczyć na zaufanie interesariuszy, dostęp do nowych rynków i przewagę konkurencyjną w erze, gdzie odpowiedzialność staje się standardem.
W naszych pozostałych wpisach przeczytasz o:
